Właściwości zdrowotne kawy

Data i autor:

W świetle aktualnych dowodów naukowych spożycie kawy wiąże jest z szeregiem właściwości zdrowotnych. W moim domu zapach kawy unosi się od rana do wieczora, a w Waszym? Kawa to napar, który jest jednym z najczęściej spożywanych napojów na świecie. Wokół spożycia kawy powstało wiele mitów.

Co cennego znajdziemy w kawie?

Zmielona kawa jest mieszaniną ponad 1000 związków bioaktywnych, które mogą potencjalnie charakteryzować się właściwościami przeciwutleniającymi, przeciwzapalnymi czy przeciwnowotworowymi. Związki aktywne w kawie obejmują kofeinę, kwasy chlorogenowe oraz diterpeny takie jak cafestol i kahweol (1).

Co wpływa na zawartość substancji aktywnych w kawie?

Na ostateczną zawartość tych związków w kubku kawy składa się wiele czynników (2):

  • rodzaj i pochodzenie ziaren kawy (np. Arabica vs Robusta),
  • stopień wypalenia kawy (np. jasno vs ciemno wypalona),
  • metoda parzenia kawy (np. ekspres do kawy vs metody przelewowe),
  • grubość mielenia,
  • czas parzenia,
  • temperatura parzenia.

Korzyści zdrowotne wynikające ze spożycia kawy

  • niższe ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny oraz z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego, choroby niedokrwiennej serca i udaru mózgu (3, 4),
  • niższe ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej np. raka prostaty, raka jelita, raka endometrium, raka skóry i raka wątroby (5, 6, 7, 8),
  • niższe ryzyko wystąpienia cukrzycy typu II oraz zespołu metabolicznego (9, 10, 11),
  • niższe ryzyko wystąpienia kamieni żółciowych i nerkowych (12, 13),
  • niższe ryzyko wystąpienia dny moczanowej (14),
  • niższe ryzyko wystąpienia chorób wątroby np. zwłóknienia wątroby, marskości wątroby (15, 16, 17),
  • niższe ryzyko wystąpienia depresji (18),
  • niższe ryzyko wystąpienia choroby Parkinsona (19),
  • niższe ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera (20).

Wyniki badań naukowych wyraźnie wskazują na cenne właściwości zdrowotne kawy. Wyjątek stanowią kobiety ciężarne, u których okres półtrwania kofeiny zwiększa się aż dwukrotnie (21). Dodatkowo kofeina jest substancją łatwo przenikającą przez łożysko (22), a aktywność enzymu metabolizującego kofeinę CYP1A2, jest niska u rozwijającego się płodu, co powoduje przedłużoną ekspozycję na kofeinę (23).

Warto też wspomnieć o ergogenicznych właściwościach głównej substancji znajdującej się w kawie- kofeinie, która może być używana przez sportowców w celu poprawienia wyników treningowych lecz na ten temat możecie poczytać szerzej tutaj – https://feldmannutrition.pl/nowa/zastosowanie-kofeiny-w-sporcie

Kliknij tutaj, aby rozwinąć listę źródeł

  1. Ludwig IA, Clifford MN, Lean ME, Ashihara H, Crozier A. Coffee: biochemistry and potential impact on health. Food Funct. 2014 Aug;5(8):1695-717.
  2. Casal S, Oliveira MB, Alves MR, Ferreira MA. Discriminate analysis of roasted coffee varieties for trigonelline, nicotinic acid, and caffeine content. J Agric Food Chem. 2000 Aug;48(8):3420-4. PubMed PMID: 10956127.
  3.  Grosso G, Micek A, Godos J, Sciacca S, Pajak A, Martínez-González MA, Giovannucci EL, Galvano F. Coffee consumption and risk of all-cause, cardiovascular, and cancer mortality in smokers and non-smokers: a dose-response meta-analysis. Eur J Epidemiol. 2016 Dec;31(12):1191-1205.
  4.  Je Y, Giovannucci E. Coffee consumption and total mortality: a meta-analysis of twenty prospective cohort studies. Br J Nutr. 2014 Apr 14;111(7):1162-73.
  5. Wang A, Wang S, Zhu C, Huang H, Wu L, Wan X, Yang X, Zhang H, Miao R, He L, Sang X, Zhao H. Coffee and cancer risk: A meta-analysis of prospective observational studies. Sci Rep. 2016 Sep 26;6:33711.
  6.  Zhou Q, Luo ML, Li H, Li M, Zhou JG. Coffee consumption and risk of endometrial cancer: a dose-response meta-analysis of prospective cohort studies. Sci Rep. 2015 Aug 25;5:13410.
  7. Yew YW, Lai YC, Schwartz RA. Coffee Consumption and Melanoma: A Systematic Review and Meta-Analysis of Observational Studies. Am J Clin Dermatol. 2016 Apr;17(2):113-23.
  8. Ravi F, Tavani A, Bosetti C, Boffetta P, La Vecchia C. Coffee and the risk of hepatocellular carcinoma and chronic liver disease: a systematic review and meta-analysis of prospective studies. Eur J Cancer Prev. 2017 Sep;26(5):368-377.
  9.  Ding M, Bhupathiraju SN, Chen M, van Dam RM, Hu FB. Caffeinated andn decaffeinated coffee consumption and risk of type 2 diabetes: a systematic review and a dose-response meta-analysis. Diabetes Care. 2014 Feb;37(2):569-86.
  10.  Jiang X, Zhang D, Jiang W. Coffee and caffeine intake and incidence of type 2 diabetes mellitus: a meta-analysis of prospective studies. Eur J Nutr. 2014 Feb;53(1):25-38.
  11.  Shang F, Li X, Jiang X. Coffee consumption and risk of the metabolic syndrome: A meta-analysis. Diabetes Metab. 2016 Apr;42(2):80-7.
  12. Zhang YP, Li WQ, Sun YL, Zhu RT, Wang WJ. Systematic review with meta-analysis: coffee consumption and the risk of gallstone disease. Aliment Pharmacol Ther. 2015 Sep;42(6):637-48.
  13.  Wang S, Zhang Y, Mao Z, He X, Zhang Q, Zhang D. A meta-analysis of coffee intake and risk of urolithiasis. Urol Int. 2014;93(2):220-8.
  14. Park KY, Kim HJ, Ahn HS, Kim SH, Park EJ, Yim SY, Jun JB. Effects of coffee consumption on serum uric acid: systematic review and meta-analysis. Semin Arthritis Rheum. 2016 Apr;45(5):580-6.
  15.  Liu F, Wang X, Wu G, Chen L, Hu P, Ren H, Hu H. Coffee Consumption Decreases Risks for Hepatic Fibrosis and Cirrhosis: A Meta-Analysis. PLoS One. 2015 Nov 10;10(11):e0142457.
  16.  Kennedy OJ, Roderick P, Buchanan R, Fallowfield JA, Hayes PC, Parkes J. Systematic review with meta-analysis: coffee consumption and the risk of cirrhosis. Aliment Pharmacol Ther. 2016 Mar;43(5):562-74.
  17.  Bravi F, Tavani A, Bosetti C, Boffetta P, La Vecchia C. Coffee and the risk of hepatocellular carcinoma and chronic liver disease: a systematic review and meta-analysis of prospective studies. Eur J Cancer Prev. 2017 Sep;26(5):368-377.
  18. Grosso G, Micek A, Castellano S, Pajak A, Galvano F. Coffee, tea, caffeine and risk of depression: A systematic review and dose-response meta-analysis of observational studies. Mol Nutr Food Res. 2016 Jan;60(1):223-34.
  19.  Qi H, Li S. Dose-response meta-analysis on coffee, tea and caffeine consumption with risk of Parkinson's disease. Geriatr Gerontol Int. 2014 Apr;14(2):430-9.
  20. Liu QP, Wu YF, Cheng HY, Xia T, Ding H, Wang H, Wang ZM, Xu Y. Habitual coffee consumption and risk of cognitive decline/dementia: A systematic review and meta-analysis of prospective cohort studies. Nutrition. 2016 Jun;32(6):628-36.
  21. Grosso LM, Bracken MB. Caffeine metabolism, genetics, and perinatal outcomes: a review of exposure assessment considerations during pregnancy. Ann Epidemiol. 2005 Jul;15(6):460-6. Review. PubMed PMID: 15967394.
  22. Wierzejska R, Jarosz M, Siuba M, Sawicki W. Comparison of maternal and fetal blood levels of caffeine and its metabolite. A pilot study. Ginekol Pol. 2014 Jul;85(7):500-3. PubMed PMID: 25118500
  23. O'Hara K, Wright IM, Schneider JJ, Jones AL, Martin JH. Pharmacokinetics in neonatal prescribing: evidence base, paradigms and the future. Br J Clin Pharmacol. 2015 Dec;80(6):1281-8.
keyboard_arrow_up